هشدار: در صورتیکه از طرف هر شخصی( اعضای تیم پژوهش و یا افراد غریبه) از شما اطلاعات شخصی یا مالی و … که مرتبط با موضوع پژوهش نیست درخواست شد، قبل از هر اقدامی خانم فاطمه رحیمی که مسئول پژوهش هستند را مطلع سازید.
تاریخچه:
مراقبت از سالمندان برای مراقبین غیر رسمی (اعضای خانواده، دوستان و بستگان شخص سالمند ) مشکلاتی مانند استرس، ناخوشی، بیماری های مزمن و در گیر شدن در رفتارهایی که برای سلامتی آنها خطرناک است ایجاد می کند. مراقبین غیر رسمی برای حفظ سلامتی خود و سالمند دارای نیازهایی هستند که معمولا کمتر مورد توجه قرار می گیرد، از آنجایی که سلامتی مراقبین و سالمندان برای ما مهم است، از طریق یک تحقیق دانشجویی که از سال ۱۳۹۹ شکل گرفت به آن پرداختیم. این تحقیق فرصت هایی را برای حفظ سلامت و پیشگیری از مشکلات سلامتی فراهم کرد و تمرکز آن بر پیشگیری و کنترل استرس، اضطراب و افسردگی مراقبین سالمندان بود.
این تحقیق زیر نظر اساتید دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران شکل گرفته و دارای مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. تیم تحقیق شامل دانشجو (فاطمه رحیمی)، اساتید و متخصصین دانشگاهی و کارشناسان حرفه ای در رشته های مختلف بودند.
مراحل انجام تحقیق:
تحقیق شامل ۲ قدم اصلی داشت، بسته به شرایط لازم برای تحقیق، افراد دعوت شده به شرکت در تحقیق د در یک یا هر دو مرحله، حضور داشتند.
در قدم اول، تحقیق ما با شناخت نیازهای افراد شرکت کننده آغاز شد. برای این منظور افراد شرکت کننده به مصاحبه فردی تلفنی دعوت شدند که به صورت کاملا غیر رسمی و دوستانه برگزار میشد. در ابتدای مصاحبه تعدادی سوال در زمینه مشخصات فردی پرسیده میشد سپس مصاحبه کننده سوالاتی با موضوعات زیر می پرسید:
-تجربیاتی که در هنگام مراقبت از سالمند بدست آمده است.
– مشکلات و چالش هایی که مراقبت را سخت تر کرده و مانعی برای مراقبت محسوب می شوند
و نیاز هایی که اشخاص مراقبت کننده دارند.
– عواملی که به مراقبین کمک می کند در عین حال که از سالمند مراقبت بهتری انجام دهید، از سلامت خود نیز محافظت کنند.
لازم به توضیح است، شرکت در این تحقیق رایگان، اختیاری و داوطلبانه بود و اطلاعات شخصی شرکت کنندگان در نزد تیم پژوهش امانت بوده و در هیچ جایی فاش نمی شود.
قدم دوم: از آنجایی که بسیاری از مراقبین به علت شرایط مراقبت و مسایل زندگی، امکان شرکت در تحقیق را به صورت حضوری ندارند، قسمت دوم تحقیق به صورت اینترنتی انجام شد و شامل مراحل زیر بود:
- افراد داوطلب به شرکت در تحقیق که شرایط لازم را داشتند به یک پرسشنامه که به صورت اینترنتی برای بار اول پاسخ دادند.
- افراد پس از تکمیل پرسشنامه در یکی از دو گروه زیر قرار گرفتند:
گروه الف: این افراد چند روز بعد از تماس، می توانستند از امکانات وب- اپلیکیشن مهرپیشگان استفاده کنند و در یک گروه آموزشی- حمایتی اینترنتی وارد شدند. مدت زمان استفاده از وب- اپلیکیشن و گروه اینترنتی بسته به شرایط تحقیق حداقل ۶ ماه بود.
گروه ب: این افراد در نوبت دوم قرار گرفتند و حدود ۶ ماه بعد از تماس از امکانات وب- اپلیکیشن و مباحث گروه اینترنتی استفاده کردند.
- حدود ۳ ماه و ۶ ماه بعد از پر کردن پرسشنامه اول، مجدد با شرکت کنندگان تماس گرفته شد و برای بار دوم و سوم به پرسشنامه اینترنتی پاسخ دادند تا نتایج آنها با دفعه اول مقایسه شود.
نحوه شرکت گروه الف در گروه آموزشی- حمایتی اینترنتی (تالار گفتگوی گروهی انلاین):
مکالمات در گروه اینترنتی به صورت نوشتاری بود که توسط یک کارشناس آشنا به مسایل سلامت روان و سالمندی هدایت میشد، کارشناس، هفته ای یک بار، اطلاعات مختصری در مورد موضوع مراقبت و سلامت روان ارائه می داد، سپس از اعضای گروه سوالاتی در زمینه موضوع مورد نظر میپرسیدند.
شرکت کنندگان، به سوالات پاسخ داده و نظرات، مشکلات، نگرانی های خود، احساسات و تجربیات، داستان های زندگی و راه حل های ممکن را در مورد موضوع مورد نظر برای هم گروهان خود می نوشتند.
همچنین کارشناس تکالیفی عملی جهت تمرین در ساعاتی که افراد در گروه حضور نداشتند میداد. افراد می توانستند در زمینه تکالیف انجام شده در گروه صحبت کنند، همچنین سوالات خود را پرسیده و از کارشناس و هم گروهان پاسخ دریافت کنند.
خلاصه ای از اطلاعات داده شده و گفتگوی گروهی بدون نام، در دسترس اعضا به شکل فایل قرار می گرفت. در صورت نیاز و موافقت اعضای گروه، از کارشناسان حرفه ای دیگر به صورت میهمان و موقت برای شرکت در گروه دعوت می شد.
علاوه بر این، افراد شرکت کننده بر اساس نیاز خود به سایر قسمت های وب-اپلیکیشن مانند محتوای آموزشی مراجعه کرده و از مطالب آن استفاده می کردند. درباره مطالب موجود و یا مشکلات خود، در تالارهای گفتگوی غیر هم زمان(تالار های گفتگوی سلامت روان، مراقبت از سالمندان، سخن مهر پیشگان) بحث کرده و یا پیشنهادات و انتقادات خود را درباره مطلب ارسال می کردند. همچنین قابلیت ارسال سوالات در مورد مطالب و دریافت پاسخ وجود داشت.
نحوه شرکت گروه ب : به این افراد پس از تکمیل پرسشنامه های بار سوم، اجازه داده شد از امکانات وب- اپلیکیشن و گفتگوهای اینترنتی استفاده کنند.
مزایای شرکت درپژوهش( در صورت همکاری تا انتهای پژوهش با کارشناسان):
- شرکت کنندگان از وضعیت روانشناختی خود آگاهی نسبی پیدا کردند.
- به فایل های آموزشی نوشتاری، صوتی و تصویری در زمینه سلامت خود و سالمند دسترسی پیدا کردند.
- در یک کارگاه روانشناسی رایگان شرکت کرده و یا کتابی رایگان در زمینه سلامت به توصیه کارشناسان دریافت کردند.
- ناگفته های خود را به گوش مسوولین، متخصصین، مراقبین دیگر رساندند. به این ترتیب در حین کم شدن احساس تنهایی در جامعه، از مراقبین دیگر حمایت عاطفی کردند و مسوولیت اجتماعی خود را نسبت به دیگران به خصوص سالمندان، انجام دادند.
پژوهش به صورت رسمی روز ۱۰ آبان سال ۱۴۰۳ به اتمام رسید ولی با توجه به اهمیت موضوع و علاقه مسئول پژوهش( خانم دکتر فاطمه رحیمی)، سایت مهرپیشگان همچنان به ادامه فعالیت پرداخته و در خدمت علاقمندان به موضوع مراقبت از سالمندان است.
شما می توانید قسمتی از نتایج پژوهش را که به صورت مقاله های علمی در آمده است از طریق لینک های ریر دریافت کنید:
مجوز مرکز آموزشی درمانی ضیائیان
مجوز مجتمع بیمارستانی امام خمینی
