فرسودگی مراقب، نشانه ها و پیشگیری

فرسودگی مراقب حالتی از خستگی ذهنی، احساسی و جسمی است که ممکن است به دلیل مسئولیت‌های مراقبت از فردی دیگر ایجاد شود.

بسیاری از مراقبان چنان بر نیازهای فردی که از او مراقبت می‌کنند تمرکز دارند که سلامت و رفاه خود را نادیده می‌گیرند.

این نادیده‌گیری از خود، همراه با فشارهای مداوم مراقبت، باعث تشدید خستگی و کاهش توانایی‌ها و همدلی مراقب می‌شود.

فرسودگی مراقب، برخلاف خستگی ساده که با استراحت یا خواب کافی قابل رفع است، به‌سادگی برطرف نمی‌شود و می‌تواند به جنبه‌های مختلف زندگی فرد آسیب بزند.

فرسودگی مراقب می‌تواند برای هر کسی که از دیگران مراقبت می‌کند رخ دهد، خواه این مراقبت به صورت مستقیم باشد، یا گاهی اوقات و از راه دور، یا حتی به صورت مدیریت و هماهنگی خدمات. زمانی که مراقبت از دیگران بسیار طاقت‌فرسا شود و حمایت کافی – چه جسمی، چه روانی، چه مالی – وجود نداشته باشد، مراقب دچار فرسودگی می‌شود.

بسیاری از مراقبان ممکن است به استرس، نگرانی و ناراحتی روزمره ناشی از مراقبت عادت کنند و به همین دلیل، علائم هشداردهنده نیاز خود به حمایت را نادیده بگیرند.

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ۷۰ درصد از مراقبان خانوادگی علائم افسردگی را نشان می‌دهند که بسیار بیشتر از افراد هم‌سن‌وسالی است که نقش مراقبتی ندارند.

نشانه‌های فرسودگی مراقب را بشناسید

1. از کوره در رفتن
   اگر به‌راحتی عصبانی می‌شوید یا احساس خشم نسبت به دوستان، اعضای خانواده یا حتی فردی که از او مراقبت می‌کنید دارید، این می‌تواند یکی از نشانه‌های استرس مراقبت باشد. این احساس خشم و ناامیدی ممکن است به‌ویژه در مواجهه با موانع کوچک یا بزرگ افزایش یابد.
2. احساسات شدید و ناگهانی
   اگر به‌طور غیرمنتظره یا بیشتر از قبل گریه می‌کنید یا احساس ناامیدی دارید، این نیز می‌تواند هشداری باشد. طبیعی است که در مراقبت از عزیزانی که وضعیتشان رو به وخامت است، غمگین شوید. اما اگر احساسات شما بیش از حد شدید یا شکننده شده‌اند، ممکن است نیاز به کمک داشته باشید. افسردگی یک خطر واقعی برای مراقبان است و حتی اگر افسرده نباشید، این احساسات ممکن است نشان‌دهنده خستگی عاطفی باشند.
3. مشکلات خواب
   اگر در به خواب رفتن، خواب ماندن یا بیدار شدن  مشکل دارید، این می‌تواند یکی دیگر از علائم باشد.  استرس و نگرانی‌های عاطفی می‌توانند باعث بی‌خوابی شوند. همچنین، مشکلات فردی که از او مراقبت می‌کنید (مانند بیدار شدن در نیمه‌شب) ممکن است فرصت استراحت را از شما بگیرد.
4. تغییر وزن قابل‌توجه
   تغییر وزن ناگهانی، چه کاهش و چه افزایش، نشانه‌ای دیگر از فرسودگی است. برخی افراد در اثر استرس اشتهای خود را از دست می‌دهند و وزن کم می‌کنند. برخی دیگر به خوردن احساسی یا انتخاب غذاهای ناسالم روی می‌آورند و وزنشان افزایش می‌یابد. اگر وزن شما بیش از ۵ یا ۱۰ کیلوگرم تغییر کرده است، باید به علائم بدن خود توجه کنید.
5. مشکلات جسمی
   سردردهای مکرر، سرماخوردگی‌های پی‌درپی، یا دردهای مزمن در کمر و گردن می‌توانند نشانه‌های فرسودگی باشند. استرس و فشار روانی می‌توانند مشکلات جسمی ایجاد کنند. همچنین، استرس باعث کاهش سیستم ایمنی می‌شود و این موضوع احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن را افزایش می‌دهد.
6. انزوای اجتماعی
   اگر روزهای متوالی با کسی جز فردی که از او مراقبت می‌کنید ارتباط ندارید یا فعالیت‌های اجتماعی خود را به دلیل مسئولیت‌های مراقبتی کنار گذاشته‌اید، این می‌تواند شما را به فرسودگی نزدیک کند. انزوا به استرس شما می‌افزاید، در حالی که وقت‌گذرانی با دیگران به شما انرژی می‌دهد.
7. شکایات خانواده
   اگر اعضای خانواده از شما شکایت می‌کنند یا با آن‌ها بیشتر از قبل بحث می‌کنید، این هم نشانه‌ای از فرسودگی است. مراقبان اغلب تمام مسئولیت را به دوش می‌گیرند و فکر می‌کنند همه‌چیز را تحت کنترل دارند. گاهی گوش دادن به دیدگاه دیگران می‌تواند به شما کمک کند تا وضعیت خود را بهتر ببینید و برای سلامتی عاطفی خود کاری انجام دهید.

چگونه از فرسودگی مراقب پیشگیری کنیم؟

• استراحت منظم داشته باشید.
• از دیگران کمک بخواهید.
• نیازهای خود را نادیده نگیرید.
• در صورت نیاز، با یک مشاور یا روان‌شناس صحبت کنید.

فراموش نکنید که مراقبت از خود، بخشی از مراقبت از عزیزانتان است. اگر شما سالم و پرانرژی باشید، بهتر می‌توانید به دیگران کمک کنید.