امروز از بلوار بلند و پهن شقایق، خودم را به محله کاووسی منطقه ۱۹ تهران رساندم.
شاید اگر همه مزایای طرح مهرپیشگان را کنار بگذارم و فقط یک مزیت از آن بگویم، این است که این طرح بهانه ای شده است تا کارهایی را که مدت ها بود دوست داشتم به صورت داوطلبانه و نه به عنوان یک مسوولیت سازمانی انجام دهم را پیگیری کنم.
در طول مسیر دائم به خودم می گفتم اگر من یک کارشناس بهداشت نبودم، در بین کوچه ها و خیابانهای این محله چه چیزی توجهم را جلب می کرد.
مثلا اگر من خریدار یک خانه بودم؟ یا قرار بود به عنوان یک معلم در یکی از مدارس این محله تدریس کنم چه نگاهی به اوضاع آن داشتم؟
چطور می شود پیش فرض های ذهنیم را به عنوان کسی که در ارتباط بهداشت و سلامت مردم کار می کند کنار بگذارم و بی طرفانه چیز هایی را ببینم و بشنوم که قبلا به طرز دیگری می دیدم.
از مردم این محل چه می دانم و چه می بینم؟
اول دیداری با کارکنان پایگاه سلامت شهری دادوش شماره ۲ داشتم و بعد با هماهنگی قبلی که با یکی از داوطلبین سلامت محله انجام داده بودم گشتی در محله زدم.
پرسشنامه طرح مهرپیشگان و قطع اینترنت، بهانه ای شد تا بتوانم در محله قدمی بزنم و به دیدار چند خانواده بروم. کاری که شاید باید توسط کارکنان بسیاری از ارگانها و سازمانهای دولتی و غیر دولتی به صورت برنامه ریزی شده انجام شود.
حضور من به عنوان یک غریبه که قبلا در پایگاه بهداشت محله دیده نشده بودم و داوطلبی که از اهالی محله بود، بر در منازل محاسن و معایبی داشت. بعضی مردم به افراد غریبه اعتماد نمی کنند و بعضی دیگر ترجیح می دهند مسایل خود را با یک غریبه مطرح کنند تا یک شخص محلی.
از بین ۵ خانواده ای که بازدید کردیم، با بعضی توانستم وارد رابطه صمیمانه تری شوم و کمی از مشکلات آنها بشنوم. با فاصله چند قدم توانستم هم با خانواده هایی که از نظر سطح اقتصادی بالاتر هستند آشنا شوم و هم خانواده هایی که سطحی پایین تر از متوسط جامعه دارند را ببینم.
افرادی که ملاقات کردم سطح سواد پایین، اکثرا دارای قومیت آذری بودند.
فرهنگ ما اختلاطی از مهمان نوازی، آبرو داری، شکر گزاری، نجابت، ترس از عواقب و پیامدهای منفی است که با انواع فقر، همت و غیرت ایرانی آمیخته شده است.
بیرون کشیدن نیازهای اساسی مردم از دل این فرهنگ، با کنار گذاشتن پیش فرض ها بسیار مشکل است.
در راه برگشت به این فکر می کنم که واقعا چقدر از امروزم راضی هستم. حال من نسبت به صبح که از خانه خارج شدم خوبست یا نه ؟
فقط به یک جواب می رسم: اینکه وقتی چیزهایی را می دانیم و می بینیم چقدر انتظارات از ما بیشتر و مسوولیت ما سنگین تر می شود.