اختلالات بینایی و شنوایی در سالمندان

شما از این مطلب یاد خواهید گرفت:

• اختلالات بینایی در دوره سالمندی.
• آنچه مراقبین در منزل می‌توانند برای کاهش عوارض اختلالات بینایی در سالمندان انجام دهند.
• اختلالات شنوایی در دوره سالمندی.
• راه‌های پیشگیری از اختلالات شنوایی در سالمندان.
• آنچه مراقبین در منزل می‌توانند برای کاهش عوارض اختلالات شنوایی در سالمندان انجام دهند.

تهیه کنندگان:

فاطمه رحیمی: دانشجوی دکتری آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

نسیم پیرزاده: دانشجوی کارشناسی ارشد سلامت سالمندی

الهام رجالی پور: کارشناس تغذیه

اختلالات بینایی در دوره سالمندی:

پیرچشمی:

به طور کلی یک سری تغییرات در بدن به علت افزایش سن ایجاد می‌شود که غیرقابل برگشت می‌باشند؛ پیرچشمی یکی از این تغییرات است. پیرچشمی متداول‌ترین اختلال عملکردی وابسته به سن، در بینایی و چشم‌های افراد است. درواقع پیرچشمی به قدری همه‌گیر است که عموماً به عنوان نمایی از پیری طبیعی در نظر گرفته می‌شود. این عارضه معمولاً در اوایل یا اواسط دهه پنجم زندگی جلب توجه می‌کند. پیرچشمی مسئله نگران‌کننده‌ای نیست و به راحتی قابل اصلاح است.

عوامل خطر در بروز پیرچشمی:

• سن
• دوربینی
• شغل (در افرادی که بیشتر با رایانه و میکروسکوپ سروکار دارند و افرادی که کارهای ظریف مانند گلدوزی و بافندگی انجام می‌دهند، متداول‌تر است و سن شیوع آن پایین‌تر می‌باشد).
• جنس (در زنان شیوع بیشتری دارد).
• ابتلا به بیماری چشم یا ضربه به چشم
• ابتلا به بیماری‌های دیگر از جمله ابتلا به دیابت یا ام‌اس
• مصرف الکل
• مصرف داروهایی مانند ضدافسردگی‌ها و آنتی هیستامین‌ها (ضد حساسیت‌ها).

علائم و عوارض پیرچشمی:

• اشکال در دیدن اجسام نزدیک. به عنوان مثال فرد مبتلا باید برای خواندن کتاب آن را دور از خود نگه دارد.
• اشکال در دیدن ظرافت‌ها و خطوط ریز. به عنوان مثال ممکن است فرد در انجام کارهای ظریف مانند نخ کردن سوزن، مشکل داشته باشد.
• تطابق نور و تاریکی و تفسیر اطلاعات مربوط به بینایی در مغز افراد مبتلا به پیرچشمی طولانی‌تر می‌شوند، در نتیجه وقتی فرد از یک محیط روشن به یک محیط تاریک وارد می‌شود، مدت زمان بیشتری لازم دارد تا به لحاظ بینایی با محیط تطابق پیدا کند.
• اگر پیرچشمی اصلاح نشود، سبب بروز شکایت‌های بینایی مانند خستگی چشم، سردرد، چشم درد و تاری دید نزدیک می‌شود.
• درصورت پیش‌روی و عدم اصلاح، به مرور زمان تشخیص و درک عمق دچار تغییر شده و باعث می‌شود که قضاوت فرد در مورد ارتفاع پلکان یا ارتفاع مناسب گام‌ها مختل شود و حوادث جبران ناپذیری مانند سقوط از ارتفاع و یا زمین‌خوردن اتفاق بیافتد(۱-۶).

گُلوکوم یا آب سیاه:

گلوکوم یا آب‌سیاه نوعی بیماری چشمی است که بر اثر آن فشار داخل چشمی بالا می‌رود. این بیماری جدی‌ترین بیماری چشمی مربوط به پیری بوده و اکثراً در افراد بالای ۴۰ سال شایع است. اگر گلوکوم درمان نشود، باعث کوری می­شود. آب سیاه، ممکن است به دلایل ناشناخته یا بر اثر بیماری یا آسیب چشم ایجاد شود. در برخی موارد به نظر می‌رسد که مربوط به عوامل وراثتی باشد.

علائم گُلوکوم شامل:

• یک مشخصه‌ی اولیه و خاص گلوکوم، کاهش تدریجی بینایی محیطی است که معمولاً هر دو چشم را به طور همزمان مبتلا می‌کند. در این زمان، اجسامی که بیرون از محدوده‌ی بینایی فرد هستند، بدون توجه خواهند ماند.
• بینایی، تیره و تار شده و هاله‌هایی از نور به دور منبع روشنایی در بینایی فرد ایجاد می‌شود.
• غالباً درد و آب ریزش چشم وجود دارد.
• گاهی ممکن است علائم ذکر شده با سردرد شدید و تهوع همراه باشند.
• به تدریج، اکثرا محدوده بینایی فرد از دست می‌رود، به طوری که تنها اجسامی که در خط مستقیم دید فرد هستند، دیده می‌شوند. به این حالت دید تونلی می‌گویند.

مقایسه دیدتونلی و دید طبیعی

اگر دید تونلی درمان نشود، بدتر خواهد شد و منجر به کوری مطلق می‌شود(۲, ۷-۹).

کاتاراکت یا آب‌مروارید:

حدود ۹۰% از افراد بالای ۷۰ سال، دارای درجاتی از ابتلا به آب مروارید هستند، در صورت ابتلا به این بیماری هیچ‌گونه ناراحتی یا دردی وجود ندارد. در آغاز، شفافیت دید تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد، اما با ادامه روند کدر شدن عدسی چشم، بینایی مختل می‌شود. به این ترتیب بینایی در شب کاهش می‌یابد و اشیاء مبهم به نظر می‌آیند(۲-۴, ۶-۱۰).

مقایسه دید در افراد مبتلا به آب‌مروارید و دید طبیعی

در مورد بسیاری از بیماران مبتلا به آب‌مروارید، جراحی چشم، بینایی را بهبود می‌بخشد. جراحی آب‌مروارید یک جراحی سرپایی است و سالمندان معمولاً آن را به خوبی تحمل می‌کنند. این جراحی هیچ محدودیت سنی ندارد و بیماران معمولاً می‌توانند فعالیت‌های سبک را ظرف یک روز از سر بگیرند. فرآیند جراحی ساده است و چند هفته توانبخشی (مثلاً: استفاده از عینک آفتابی در روز و استفاده از شیلد محافظتی در شب) می‌تواند منجر به سال‌ها بهبودی در بینایی شده و در نتیجه، زندگی با کیفیت­تری داشته باشند. اگر چه جراحی برای برداشتن عدسی چشم تنها راه درمان برای آب‌مروارید است، اما آب‌مروارید به طور متفاوتی بر روی افراد مبتلا، تأثیر می‌‌‌گذارد. بنابراین نیاز برای جراحی باید بر اساس موقعیت منحصر به فرد بیمار ارزیابی شود. بیماران مبتلا به آب‌مروارید در یک چشم، در صورتی که بینایی چشم دیگرشان خوب باشد، ممکن است نیازی به جراحی نداشته باشند(۳, ۸, ۱۰).

آنچه مراقبین در منزل می‌توانند برای پیشگیری و کاهش عوارض اختلالات بینایی در سالمندان انجام دهند.

اقدامات عمومی برای جبران نقص‌های بینایی در سالمندان:

• انجام معاینات دوره‌ای چشم‌پزشکی به صورت سالانه (حتی اگر سالمند مشکلی ندارد).
• هشت ساعت خواب در شبانه‌روز، در پیشگیری از پیرچشمی و دیگر بیماری‌های شایع چشم، موثر است؛ بنابراین اگر سالمند دچار اختلال در خواب است و خواب کافی در طول شبانه‌روز ندارد، آموزش‌ها و مراقبت‌های لازم برای بهبود خواب را به او ارائه دهید.
• از مصرف سبزی و میوه‌های حاوی ویتامین A مانند: هویج، گوجه‌فرنگی و نارنگی، اسفناج، انبه، کدوحلوایی و زردآلو در رژیم غذایی سالمند غافل نشوید؛ چراکه این موادغذایی می‌توانند در جذب ویتامین A نقش مهمی داشته باشند.
• به سالمند توصیه کنید که مطالعه و کارهای چشمی مانند بافتنی را در نور کافی انجام دهد(۳, ۴, ۱۱).
• محدودیت‌های بینایی ممکن است موجب اختلال در برقراری ارتباط سالمند با دیگران (و یا برعکس) شود. چون حالات و اشارات صورت که به اندازه واژگان مهم هستند، ممکن است از دست بروند یا اینکه بد تعبیر شوند. همچنین در صورت نقص بینایی، ارتباط نوشتاری نیز محدود می­شود ؛ بر همین اساس ممکن است سالمند منزوی یا افسرده یا مضطرب شود؛ برای پیشگیری از اضطراب و ترس مربوط به نقص بینایی:
• سالمند را تشویق کنید که احساسات خود را درباره کاهش بینایی و اثرات آن برعملکردش بیان کند. قطعاً مشورت دادن به سالمند در این زمینه و گوش دادن به حرف­هایش، موجب کاهش تشویش و اضطراب او می­شود.
• برای جبران محدودیت‌های بینایی، باید از روبرو به سالمند نزدیک شوید نه از کنار. اطمینان حاصل کنید که محل نشستن سالمند طوری باشد که شخصی را که با او صحبت می‌کند یا اشیایی را که با آن‌ها سروکار دارد، به طور کامل در دیدرس او قرار گیرد.
• در رنگ‌آمیزی منزل سالمند، از به کار بردن رنگ‌های تیره اجتناب کنید. برای راهروها و پله‌ها و جاهایی که اختلاف سطح دارند از رنگ‌های متضاد استفاده کنید.
• دست­هایتان را قبل و بعد از استفاده از داروهای چشمی (پماد و قطره) برای سالمند، بشویید. اگر سالمند خودش قادر به استفاده از داروها است، به او یادآوری کنید که قبل و بعد از استفاده از داروها دست‌های خود را بشوید(۳, ۴).

چند توصیه برای افراد مبتلا به پیرچشمی:

• از آنجایی که متخصصان چشم، بر این باورند که استفاده از عینک، بهترین روش برای بهبود پیرچشمی به شمار می‌رود، سالمند را متقاعد کنید که برای انجام کارهایی مانند:کار با گوشی همراه، کار با کامپیوتر، بافندگی، مطالعه، تماشای تلویزیون و غیره از عینک تجویزی چشم‌پزشک استفاده کند (برخی از سالمندان از عینک مطالعه دیگران استفاده می‌کنند که این کار اشتباه و خطرناک است).
• اگر سالمند علاوه بر پیرچشمی، نزدیک بین باشد باید از دو عینک استفاده نمایند، یکی برای دیدن فاصله نزدیک و یکی برای مشاهده اجسام دور. با این حال گاهی پزشکان عینک‌های دو کانونی برای بیماران خود تجویز می‌کنند تا آن‌ها بتوانند با استفاده از یک عینک، هم مشکل نزدیک‌بینی و هم دوربینی خود را برطرف نمایند.
• نمره چشم هرچند سال یکبار، ۰.۲۵ الی ۰.۵ نمره افزایش می‌یابد، بنابراین به سالمند تاکید کنید که باید معاینات منظم چشم پزشکی را جدی گرفته و به صورت سالی یک‌بار انجام دهد(۲, ۴, ۱۲).

چند توصیه برای افراد مبتلا به گلوکوم:

• گلوکوم قابل بهبود یافتن نیست، اما این امکان وجود دارد که فشار داخل چشم را قبل از آن‌که شدت پیدا کند و باعث آسیب شدیدتر شودد، کاهش داد. این امر از طریق مصرف دارو، قطرات چشم و یا جراحی، امکان‌پذیر است؛ این موضوع اهمیت آزمایشات و غربالگری‌های بینایی در افراد بالای ۴۰ سال را نشان می‌دهد. برهمین اساس لازم است که سالمند را (حتی اگر مشکل و شکایت بینایی ندارد) به صورت مرتب برای آزمایشات بینایی به چشم‌پزشکی ببرید.
• در صورت ابتلا سالمند به گلوکوم، درباره ماهیت مزمن بودن گلوکوم، نیاز به مصرف دارو تا آخر عمر، داشتن احتیاط و تشخیص علائمی (بدتر شدن میزان بینایی، درد و غیره) که باید گزارش شوند، به سالمند آموزش‌های لازم را ارائه دهید. به این نکته تاکید کنید که گرچه نقص بینایی برگشت‌پذیر نیست، اما با کنترل بیماری می‌توان از وارد آمدن آسیب بیشتر جلوگیری کرد.
• به سالمند توصیه کنید از خوددرمانی در هنگام سرماخوردگی اجتناب کند، چون داروهای تسکین‌دهنده سرماخوردگی ممکن است حاوی مواد میدریاتیک (گشادکننده عروق چشمی) بوده که می‌تواند باعث افزایش فشار داخل چشم شود.
• به سالمند بیاموزید تا از شرایطی که می‌تواند فشار داخل چشم را افزایش دهد مانند سرفه‌های شدید، عطسه و یا فشار آوردن به هنگام اجابت مزاج بپرهیزد.
• به منظور ارتقاء دفع روده‌ای، از فیبرهای زیادی در رژیم غذایی سالمند استفاده کنید و اگر نیاز به استفاده از ملین‌ها بود، با مشورت و تجویز پزشک معالج او از ملین‌ها استفاده کنید(۲, ۳, ۸).

چند توصیه برای افراد مبتلا به آب‌مروارید:

• درخشندگی نور خورشید و نورهای شدید برای فردی که دچار آب‌مروارید شده‌ است، به شدت آزاردهنده می‌شوند، برهمین اساس برای مقابله با عوارض آب‌مروارید:
• سالمند را ترغیب کنید که در بیرون از منزل، از عینک آفتابی استفاده کند.
• برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید به داخل منزل، از پرده‌های ظریف برای پشت پنجره‌ها استفاده کنید.
• اسباب و اثاثیه‌ی داخل منزل را دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید تا نور خیره‌کننده از سطح اشیاء منعکس نشود.
• از چند نور ملایم، به جای یک منبع نور شدید برای روشنایی منزل استفاده کنید.
• قراردادن اشیا در میدان دید چشم سالم سالمند، بسیار مفید است، به این نکته به هنگام آماده کردن سینی غذا و مرتب کردن اسباب و اثاثیه و وسایلی که مرتباً مورد استفاده سالمند قرار می‌گیرند، توجه کنید.
• اگر چشم‌پزشک تشخیص داد که سالمند مبتلا به آب‌مروارید، نیازی به جراحی ندارد، لازم است که بر تقویت ظرفیت بینایی موجود سالمند از طریق تغذیه مناسب، خواب کافی، رعایت نکات بهداشتی و دستورالعمل‌های تجویز شده توسط چشم‌پزشک و استفاده از داروهای تجویزی وی، بپردازید. در این زمان بررسی‌های منظم بینایی سالمند توسط چشم‌پزشک برای تشخیص تغییرات یا وجود مشکل جدید در چشم سالم او نیز بسیار مهم است.
• اگر چشم‌پزشک برای بهبودی دید سالمند، جراحی را پیشنهاد داد؛ به سالمند اطمینان خاطر دهید که جای هیچ نگرانی وجود ندارد و او را ترغیب به انجام جراحی کنید.
• پس از عمل جراحی، صبح‌ها پس از بیدار شدن از خواب ممکن است ترشحات در اطراف چشم‌ و مژه‌های سالمند جمع‌ یا خشک شده باشد؛ برای تمیز کردن آن‌ها می‌توانید از قطره‌های چشمی که پزشک معالج تجویز کرده داخل و اطراف چشم‌ها ریخته و سپس به آهستگی با دستمال نرم و استریل آن را تمیز کنید. پارچه‌های خشن و یا دستمال کاغذی ممکن است باعث خراش در سطح چشم سالمند شود(۳, ۸).

اختلالات شنوایی در دوره سالمندی:

پیرگوشی:

اختلال در قدرت شنوایی با افزایش سن، یکی دیگر از مشکلات شایع سالمندان است، به طوری که آمارها در سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد، ۲۵ درصد از افراد بین ۶۵ تا ۷۴ سال و ۵۰ درصد از سالمندان ۷۴ سال به بالا با این مشکل مواجه هستند. پیرگوشی به معنی زوال طبیعی شنوایی در پیری است. این حالت در هر دو گوش رخ می‌دهد اما ممکن است میزان کاهش شنوایی در دو گوش متفاوت باشد. از دست رفتن شنوایی غالباً در سن ۵۰ سالگی محسوس می‌باشد(۲, ۴, ۱۳, ۱۴).

عوامل خطر در ابتلا به اختلالات شنوایی و پیرگوشی:

• وراثت و ژنتیک
• سن: با افزایش سن مشکلات شنوایی بیشتر می‌شوند.
• جنس: مشکلات شنوایی در مردان بالای ۶۰ سال، بیش از زنان گزارش شده که ممکن است به دلیل شغل مردان و قرارگرفتن در معرض سر و صدای بلند باشد (مانند رانندگی کامیون، کار ساختمانی، کار در کارخانه صنایع سنگین، خدمت در نیروهای نظامی و غیره)
• ابتلا به بیماری آلزایمر و یا سایر اختلالات شناختی
• قرارگرفتن طولانی مدت در محیط‌هایی با آلودگی صوتی: افراد مسنی که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند نسبت به افراد نواحی روستایی، زوال بیشتری را در شنوایی خود حس می‌کنند که ممکن است به علت قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای محیطی باشد.
• شرایط پزشکی و عوامل تأثیرگذار بر سلامت مانند: صدمه به ناحیه‌ی سر، ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی (مانند: پرفشاری خون، چربی خون بالا، انسداد عروق)، ابتلا به دیابت نوع دو، نارسایی کلیه، بیماری‌های گوش).
• مصرف برخی داروها مانند: داروهای مصرفی در شیمی‌درمانی و درمان سرطان‌ها، داروهای ضد التهاب و ضددرد، آنتی بیوتیک‌های آمینوگلیکوزید مانند: جنتامایسین‌، نئومایسین که برای درمان عفونت‌های ادراری استفاده می‌شوند.
• مصرف سیگار، تنباکو، الکل
• سبک زندگی و تغذیه ناسالم
• وجود سِرومِن یا جرم گوش: یکی از علل کم‌شنوایی در سالمندان وجود سرومن در گوش آن‌ها است. علت شیوع بالای سرومن فشرده را می‌توان به افزایش رشد موهای مجرا و خشکی بیشتر سرومن در سالمندان نسبت داد. در صورتی که اقدامات لازم جهت خارج نمودن آن صورت نگیرد، می‌تواند منجر به کاهش شنوایی شود(۲-۴, ۱۳, ۱۵, ۱۶).

وِزوِز گوش:

به معنی وجود مداوم صدای فرعی در یک یا هر دو گوش است. برخی درجات زوال شنوایی غالباً با وزوز گوش همراه می‌باشند. وزوز گوش دهمین مشکل شایع در دوران سالمندی است و به نظر می‌رسد در زنان از مردان شایع‌تر است. حدود ۲۰% از افراد مبتلا به وزوز گوش دچار علائمی می‌شوند که تأثیر منفی بر کیفیت زندگی آن‌ها دارد، از جمله اختلالات خواب، مشکلات شنوایی و تمرکز، انزوای اجتماعی، اضطراب، افسردگی، تحریک‌پذیری یا استرس.

برخی علل وزوز گوش ممکن است موضعی باشند از قبیل: انسداد در مجرای شنوایی یا عفونت در گوش‌ها.

علل دیگر ممکن است عمومی باشند، مانند: ضربه به سر، مننژیت، فشارخون بالا یا ابتلا به بیماری‌های مختلف قلبی و عروقی، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اصوات بلند، مصرف بیش از حد برخی داروها مانند: آسپرین، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدافسردگی(۲, ۴, ۱۷, ۱۸).

عوارض ابتلا به اختلالات شنوایی:

• افراد سالمند ممکن است از محدودیت و اختلال شنوایی خود آگاهی داشته و از حضور در موقعیت‌هایی که در آن باید تعامل داشته باشند، پرهیز کنند. همچنین لب‌خوانی برای جبران نقص شنوایی ممکن است دشوار باشد در نتیجه به مرور زمان دچار افسردگی و انزوا شوند.
• مکالمات تلفنی بر اثر ابتلا به اختلال شنوایی ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد که این امر ارتباط اجتماعی سالمندان را محدودتر می­کند.
• محدودیت مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، وابستگی به حمایت خانواده.
• در افرادی که دارای اختلال شنوایی هستند، بروز واکنش‌های عاطفی نسبت به نقص شنوایی خود، غیر معمول نیست. مثلاً سالمندانی که از شنیدن گفتگوها، ناتوانند، ممکن است به افرادی که اطرافشان هستند شک کنند و آن‌ها را متهم کنند که در مورد وی حرف می‌زنند. عصبانیت، صبور نبودن و ناامیدی به خاطر تلاش‌های ناموفق مکرر برای متوجه شدن گفتگوها ممکن است رخ دهد. همچنین سالمندان دچار اختلال شنوایی، ممکن است احساس سردرگمی کنند یا به صحبت‌هایی که به صورت نادرست می‌فهمند واکنش نامناسب نشان دهند(۳, ۱۵, ۱۹).

نکته: سالمندی که دچار کم شنوایی است ممکن است فقط بعضی لغات شما را در هنگام گفتگو بشنود، بنابراین دائم از شما سوال کند تا مفهوم جملات شما را بتواند درک کند و یا ممکن است عکس العملی اشتباه به صحبت های شما بدهد، لذا نیاز است شما صبورانه، با حفظ احترام و شمرده شمرده، پاسخ او را بدهید و از سردرگمی و اضطراب او بکاهید. تمام سعی خود را بکنید که سالمند به این خاطر که نمی شنود و مجبور است از شما سوال کند و یا پاسخی اشتباه به شما داده است دچار احساس خجالت نشود.

راه‌های پیشگیری از اختلالات شنوایی در سالمندان:

• خودداری از فروبردن اجسامی مانند دسته عینک، سنجاق سر، خودکار و حتی گوش‌پاک‌کن در گوش.
• خودداری از فرو بردن لیف در مجرای گوش و شستن گوش با صابون یا شامپو در هنگام حمام کردن.
• بعد از هر بار حمام کردن، گوشه یک دستمال نخی را به صورت فتیله درآورده و آن را در ابتدای مجرای گوش برای جذب آب و خشک کردن مجرای گوش قرار دهید.
• معاینات دوره‌ای شنوایی‌سنجی را فراموش نکنید.
• عفونت‌های گوش باید کاملاً تحت درمان قرار گیرند.
• اصلاح سبک زندگی (شامل: افزایش تحرک و انجام ورزش‌های مورد علاقه، استفاده از تغذیه سالم با محدودیت‌ در کالری و استفاده از موادغذایی حاوی ویتامین C و E و ویتامین‌های گروه B)
• کاهش مصرف مواد محرک مانند: قهوه یا سیگار.
• کاهش مواجهه با محیط‌های پر سروصدا، استفاده از محافظ گوش در زمان قرارگیری در معرض سر و صدای زیاد و آسیب‌زا برای گوش.
• دوری از عوامل استرس‌زا و بهره‌مندی از تکنیک‌های آرامش‌بخش، حضور در جمع‌های دوستانه به جای گوشه‌گیری(۲, ۴, ۱۵).

آنچه مراقبین در منزل می‌توانند برای کاهش عوارض اختلالات شنوایی در سالمندان انجام دهند:

• اختلال شنوایی سالمند را نباید به حساب نتیجه طبیعی افزایش سن بگذارید و نادیده بگیرید. عدم اقدام برای اصلاح مشکلات شنوایی سالمند به معنی محدود کردن زندگی او و کوتاهی در حق او به شمار می‌آید؛ بنابراین در صورت مشاهده هرگونه تغییر رفتار سالمند در شنیدن و یا شکایت سالمند از قدرت شنیداری خود، او را  نزد شنوایی‌سنج یا پزشک متخصص گوش ببرید.
• اگر چه گاهی اوقات علت اصلی مشکل شنوایی سالمندان قابل اصلاح است، اما بیشتر اوقات افراد سالمند باید یاد بگیرند تا با درجات متفاوتی از نقص شنوایی به زندگی خود ادامه دهند. در این زمان انجام برنامه‌های توانبخشی شنوایی، سالمند را قادر می‌سازد تا شکل تازه‌ای به زندگی اجتماعی خود بدهد. در حقیقت استفاده از سمعک یا مداخله پزشکی به منظور بهبود مشکل شنوایی، تأثیر مثبتی بر کیفیت زندگی سالمندان دارد. به طور کلی، استفاده از سمعک بر اضطراب، افسردگی، خشم و کیفیت زندگی سالمندان تأثیر می‌گذارد اما تأثیر آن بر افسردگی شاخص‌تر از موارد دیگر است.
• متخصص گوش می‌تواند تعیین کند که آیا مشکل خاص شنوایی با استفاده از سمعک قابل بهبودی است یا خیر. همچنین می‌تواند سمعکی را پیشنهاد کند که با نیازهای سالمند بهترین همخوانی را داشته باشد؛ بنابراین سمعک را هرگز نباید بدون تجویز پزشک خریداری کنید.
• در هنگام خرید سمعک، سعی کنید مورد سبک‌تر را انتخاب کنید.
• سالمند را آگاه کنید که حتی با سمعک، مشکلشان حل نخواهد شد. گرچه شنوایی بهبود خواهد یافت، اما به حالت طبیعی باز نخواهند گشت.
• برخی از افراد هرگز خود را با سمعک تطبیق نمی‌دهند و ترجیح می‌دهند به جای تحمل صداهای مزاحم و تحریف‌های صدا از این وسیله استفاده نکنند. بر همین اساس اگر سالمند به تازگی از سمعک استفاده می‌کند و در مرحله تطبیق قرار دارد، نیاز به حمایت روحی و روانی شما دارد؛ به او آموزش دهید که هر روز، نسبت به روز گذشته زمان بیشتری از این وسیله استفاده کند تا به مرور زمان احساس راحتی کند. و همچنین از سمعک در محیط‌های پر سروصدا، مانند: فرودگاه و ایستگاه قطار استفاده نکند.
• باید سمعک را به طور مرتب از نظر قرارگیری درست در داخل گوش سالمند، تمیز بودن و شارژ باتری آن، بررسی کنید و همیشه باتری اضافی در منزل داشته باشید.
• درصورت بروز اختلال در سمعک سریعاً آن را تعمیر کنید(۳, ۴, ۱۵, ۱۹-۲۲).

برای شرکت در مسابقه اختلال بینایی کلیک کنید.

منابعی برای مطالعه بیشتر:

۱- دانلود کتاب خودمراقبتی در ناخوشی های جزئی(راهنمای خانواده ۱)

منابع

1. Akhgary M, Amiri MA, Broumand MG-, Tabatabaee SM. Prevalence of Presbyopia in Patients Examined in Optometry Clinic Affiliated with Rehabilitation Faculty of Shahid Beheshti Medical University (Short Report). Journal of Rafsanjan University Of Medical Sciences. 2013;11(6):599-604.
2. غفاری، ا, هاشمی ف. سیرکهولت در انسان. تهران: دانشگاه علوم پزشکی بهزیستی و توانبخشی; ۱۳۹۱.
3. نوقابی، ا. پرستاری سالمندی: نشر جامعه نگر; ۱۳۹۳.
4. علینیا، ف, گنابادی، ب, پورآدینه، م, رضایی، ب, علیزاده، ن, حسینی ح. راهنمای آموزشی پیشگیری از بیماری های شایع در دوره سالمندی. بجنورد: بیژن یورد; ۱۳۹۲.
5. Emily L Clarke, Jennifer R Evans, Liam Smeeth. Community screening for visual impairment in older people. 2. 2018;2018(0):0-.
6. Jacqueline Ramke, Jennifer Petkovic, Vivian Welch, Ilse Blignault, Clare Gilbert, Karl Blanchet, et al. Interventions to improve access to cataract surgical services and their impact on equity in low- and middle-income countries. 2. 2017;2017(0):0-.
7. روحانی ع. خلاصه فیزیولوژی پزشکی گایتون و هال-۲۰۱۶. انتشارات رفیع; ۱۳۹۶.
8. زیاری، ف, آقاجانی، ح, مرادی، ر, زارع ا. راهنمای خانواده ها برای مراقبت از سالمند (جلد دوم). اصفهان: فرهنگ پژوهان دانش; ۱۳۹۷.
9. Valencia Hui Xian Foo, Hla M Htoon, Derek S Welsbie, Shamira A Perera. Aqueous shunts with mitomycin C versus aqueous shunts alone for glaucoma. 2. 2019;2019(0):0-.
10. David Lawrence, Zbys Fedorowicz, Esther J van Zuuren. Day care versus in-patient surgery for age-related cataract. 2. 2015;2015(0):0-.
11. یکتامرام، ع, سخنگویی ی. اهمیت تغذیه در دوره سالمندی: سازمان بهزیستی کشور; ۱۳۹۰.
12. پورمازار ر. پیرچشمی چیست؟: کلینیک چشم دکتر پورمازار جراح و متخصص عمل لازک چشم ،لیزیک،بلفاروپلاستی; ۱۳۹۹ [Available from: https://www.binaii.com/ServiceDetail/140/%D9%BE%DB%8C%D8%B1%DA%86%D8%B4%D9%85%DB%8C.
13. Karimi LJ, Ashrafi M, Khosravi E, Shahidipour Z, Vafaee F. Hearing Screening in the elderly and evaluating the need for hearing aid. Auditory and Vestibular Research. 2008;16(2):38-.
14. Azadbakht L, Jalilvand Karimi L, Tabatabaee SM. Prevalence of Cochlear Dead Region in Elderly People with Mild to Severe Flat Sensory Neural Hearing loss. The Scientific Journal of Rehabilitation Medicine. 2017;6(3):221-9.
15. Falah M, Houshmand M, Farhadi M. Presbycusis: From Current Knowledge to Future Treatment Prospects. JournalOf Isfahan Medical School. 2016;34(382):526-35.
16. Christina Tikka, Jos H Verbeek, Erik Kateman, Thais C Morata, Wouter A Dreschler, Silvia Ferrite. Interventions to prevent occupational noise-induced hearing loss. 2. 2017;2017(0):0-.
17. Inge Wegner, Deborah A Hall, Adriana Leni Smit, Don McFerran, Inge Stegeman. Betahistine for tinnitus. 2. 2018;2018(0):0-.
18. Magdalena Sereda, Jun Xia, Amr El Refaie, Deborah A Hall, Derek J Hoare. Sound therapy (using amplification devices and/or sound generators) for tinnitus. 2. 2018;2018(0):0-.
19. Farajikhiavi F, Bayat A, Dashti R, Sameni SJ. Hearing aid-related satisfaction based on type and degree of hearing loss in elderly. Auditory and Vestibular Research. 2015;23(6):114-22.
20. ALLIVAND P, ZAHIRI M, GHASEMZADEH R, LATIFI M, FATHI K. COMPARISON OF MENTAL HEALTH IN HEARING IMPAIRMENT ELDERLY WITH HEARING AID AND WITHOUT HEARING AID IN AHVAZ IN 2012. JOURNAL OF PARAMEDICAL SCIENCE AND REHABILITATION (JPSR). 2014;3(1):-.
21. Hosienabadi R, Goorabi K, Shareh H. Hearing Aid Effect on Elderly’s Depression in Tehran’s Nursing Homes. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 2007;2(1):205-9.
22. Melanie A Ferguson, Pádraig T Kitterick, Lee Yee Chong, Mark Edmondson‐Jones, Fiona Barker, Derek J Hoare. Hearing aids for mildto moderate hearing loss in adults. 2. 2017;2017(0):0-.